لعن و نفرین یک محله پشت این نقاشی بود
تاریخ انتشار: ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۳۵۲۰۶
همشهری آنلاین - سمیرا باباجانپور: روایت قیام مختار یکی از خواندنی‌ترین و قابل تأمل‌ترین روایت‌های اهل شیعه است. روایت انتقام او از قاتلان حسین (ع). هنرمندان مکتب عاشورایی به‌خصوص نقاشان بی‌شماری قیام مختار را به تصویر کشیده‌اند. قدیمی‌ترین نقاشی قیام مختار مربوط به محمد مدبر، نقاش ایرانی و یکی از دو بنیان‌گذار نقاشی قهوه‌خانه‌ای پس از حسین قوللرآقاسی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
یادگار حاج احمد کربلاییسالها پیش مردی به نام حاج احمد کربلایی حسین که یکی از دکان‌داران قدیمی محله بود این پرده را به روستای کن می‌آورد و هرسال در ایام محرم بر دیوار مغازه آویزان می‌کرد. نقل است که مردم و عابران بادیدن این پرده بر قاتلان حسین لعنت می‌فرستادند و بر مختار سلام و درود. محمد خانی از معتمدان محله می‌گوید: «حاج احمد کربلایی حسین بعد از کهولت سن این پرده را که بسیار برایش ارزشمند بود به تکیه هدیه می‌دهد. بسیاری از بچه‌ها از دیدن تصاویر پرده می‌ترسیدند. یادم می‌آید بزرگ‌ترها به کوچک‌ترها تأکید می‌کردند این پرده را باید با یک بزرگ‌تر ببینند تا ماجرا را کامل و جامع تعریف کنند.»
مقتل خوانی و پردهخوانی کنار این پرده رسم روزهای محرم بود و اهالی ارادت خاصی به این پرده داشتند. محمد خانی می‌گوید: «درواقع با نشان دادن چهره قاتلان امام، یاد کربلا و شهادت امام سوم و یارانش را زنده می‌کردند.» پرده دارالانتقام حسین در محله کن سال‌ها در حسینیه میانده کن، مدتی بر دیوار ورودی امامزاده شعیب (ع) که در میان باغ های این محله قراردارد نصب‌شده بود؛ اما این روزها اگر بخواهید این پرده را ببینید باید به حسینیه قدیمی محله دارقاضی در کن بروید.
علیرضا بزرگی از معتمدان محله می‌گوید: «پردهخوانی در محله‌های تهران بسیار باب بود اما شرح ماجرای مختار و پرده دارالانتقام مختار در این محدوده باعث شده بود محرم‌ها از روستاها و آبادی‌های اطراف به کن بیایند و پای نقل‌های پرده‌خوان بنشینند. توجه به جزئیات انتقام گرفتن مختار در این پرده جالب است.»
بزرگی در ادامه می‌گوید: «اصولاً روی پرده‌های مصیبت‌خوانی، نقاشی‌هایی از مصیبت‌های خاندان رسول خدا (ص) و به‌خصوص واقعه عاشورا نقاشی می‌شد و شخصی که پرده‌خوان می‌نامیدندش به نقل داستان با صدایی رسا می‌پرداخت. در محله کن هم معمولاً در قهوه‌خانه‌ها و به‌خصوص در ایام محرم پردهخوانی رسم بود.
در این پرده، نقش‌های اشقیا باحالتی زشت و هیولاگونه تصویر کشیده شده است. این موضوع هم دلیل داشته است؛ به‌طوری‌که پلیدیِ آن‌ها را بیننده حس کند. در گذشته، در ایام محرم، رسم بر این بود که پرده‌خوان به یک محله‌ای وارد می‌شد و مناسب‌ترین فضا را انتخاب می‌کرد و پرده‌اش را بر دیوار خانه منتخب، با اجازه صاحب‌خانه، نصب می‌کرد. صاحب‌خانه نیز برای ادای احترام محل نصب پرده را آب‌وجارو می‌کرد و فرشی را زیر آن می‌انداخت. همسایه‌ها دور پرده‌خوان جمع می‌شدند و برخی نذوراتشان را به او می‌دادند تا در صورت طولانی شدن مراسم بین تماشاگران پخش کند. البته در محله کن بیشتر مراسم پردهخوانی در حسینیه‌ها و تکایا انجام می‌شد.»
زمانی که پردهخوانی دیگر در محلات کن رواج نداشت این پرده قدیمی نیز در انباری حسینیه نگهداری می‌شد. چند سال قبل معتمدان محل این پرده را بیرون آوردند و برای اینکه از آسیب دور باشد قاب کرده و در حال حاضر در قسمت ورودی حسینیه دارقاضی محله کن نصب شده است تا هرکه بر مجلس عزای حسین وارد می‌شود بر قاتلانش لعن بفرستد و عاقبت اشقیا را ببیند.
در یک گوشه از این پرده شمر را می‌بینیم که با میخ طویله به داربست کوبیده شده و شمع آجین شده و بدنش سوزانده می‌شود. در گوشه‌ای دیگر می‌توان تصویر خولی را دید که در آب جوش انداخته‌اند. همین‌طور تصاویری مربوط به ابن قیس را که با اره دو قسمت می‌شود، سر ابن زیاد را گوش تا گوش می‌برند، حرمله را کور کرده و تیربارانش می‌کنند.
مختار؛ خونخواه حسین (ع)بدنیست حالا که ذکری از این پرده رفت، نقلی هم از قیام مختار کنیم. مختار بن ابی عبیده ثقفی از شخصیت‌های سیاسی صدر اسلام و رهبر دومین قیام بعد از عاشوراست که در آن به خونخواهی سومین امام شیعیان، حسین بن علی (علیه‌السلام) بسیاری از عاملان واقعه عاشورا را کشت و مدّت کوتاهی هم به حکومت رسید. بعد از اینکه عبیدالله بن زیاد مختار را دستگیر کرد و به جرم همراهی با مسلم، او را کتک زد و به زندان انداخت، زخمی بر چشم مختار به یادگار ماند و او قسم خورد که عبیدالله را تکه‌تکه کند. مختار تا بعد از واقعۀ کربلا در زندان بود تا اینکه با شفاعت فرزند خلیفه دوم و شوهر خواهرش عبدالله بن عمر از زندان آزاد شد. مختار پنج سال بعد از واقعه کربلا و پس از قیام توابین با شعار «یا لثارت الحسین؛ به خونخواهی حسین» و شعار «یا منصورُ اَمِت؛ ای پیروز، بمیران» که پس از پیروزی در جنگ بدر رایج شده بود، در کوفه به پا خاست. او می‌گفت: «از دینمان نیست که بخوریم و بیاشامیم در حالی که قاتلین سید الشهداء زنده باشند» در بسیاری از اسناد، کشته‌شدگان به دست مختار را حدود ۳۰۰۰ نفر را ذکر کرده‌اند. در بحارالانوار آمده که او قاتلان و مسببان واقعه کربلا را به مجازات رساند.
کد خبر 706398 برچسب‌ها منطقه ۵ همشهری محله تاریخ عمومی ایران ماه محرم نقاشی - نقاشانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: منطقه ۵ همشهری محله تاریخ عمومی ایران ماه محرم نقاشی نقاشان پرده خوانی قیام مختار پرده خوان محله کن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۳۵۲۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
یک «نقاشی» چگونه راز ساخت اهرام مصر را فاش کرد؟ (+عکس)
رازی که هزاران سال به قوت خود باقی مانده بود، سرانجام کشف شد، چرا که فیزیکدانان بر این باورند که سرانجام به چگونگی ساخت اهرام مصر باستان پی برده‌اند.
به گزارش فرادید، این موضوع که چگونه یک تمدن باستانی بدون ماشین‌آلات سنگین موفق به ساخت اهرام شد، مدت‌ها موضوع فکر بسیاری از افراد بود. هرم بزرگ جیزه به ارتفاع ۱۴۷ متر، زمانی که ساخته شد، بلندترین سازه جهان برای بیش از ۳۸۰۰ سال بود و ما همچنان مجذوب عظمت آن هستیم.
برخی تصمیم می‌گیرند از اهرام دیدن کنند، برخی دیگر تصمیم می‌گیرند بر فراز آن‌ها با چتر پرواز کنند و برخی دیگر جرات کرده و به داخل هرم بزرگ می‌روند، اما ما تا کنون نمی‌دانستیم آن‌ها چگونه ساخته شده‌اند.
گروهی از دانشمندان دانشگاه آمستردام در مورد چگونگی ساخت اهرام توسط مصریان باستان به کشف پیشگامانه‌ای دست یافتند. تیمی از فیزیکدانان به رهبری دکتر دانیل بون، روی یک نقاشی دیواری در مقبره جهوتی‌هوتپ (Djehutihotep) تمرکز کردند. این نقاشی که قدمت آن به سال ۱۹۰۰ قبل از میلاد بازمی‌گردد، به نظر یک تکنیک ساختمانی را نشان می‌دهد.
این نقاشی دیواری ۱۷۲ مرد را به تصویر کشیده که مجسمه‌ای را با طناب‌های متصل به سورتمه حرکت می‌دهند. جلوتر از سورتمه، جایی که به نظر می‌رسد جیزه یا اطراف آن باشد، دیده می‌شود که آب را روی شن‌ها می‌ریزند. فیزیکدانان که شیفته این کشف شده بودند، تصمیم گرفتند آن را آزمایش کنند.
آن‌ها به مصر رفتند و هرم خودشان را در مقیاسی بسیار کوچکتر ساختند. در طول آزمایش مشخص شد اگر ماسه خشک باشد، به شکل توده درمی‌آید و حرکت اجسام را دشوارتر می‌کند، اما با افزودن مقدار مناسب آب، از شکل گرفتن این توده‌ها جلوگیری می‌شود و ماسه صاف می‌ماند.
Bonn در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۶ گفته است: «اگر از شن و ماسه خشک استفاده کنید، خوب کار نمی‌کند، اگر ماسه بیش از حد مرطوب شود، باز هم خوب کار نمی‌کند. برای این کار یک سفتی بهینه لازم است.»
قبلاً اعتقاد بر این بود که استفاده از آب برای کمک به ساخت و ساز تشریفاتی بوده، نه عملی.
یافته‌های این تیم در یکی از معتبرترین مجلات علمی جهان (Physical Review Letters) منتشر شد. در مقاله منتشرشده توضیح داده شد: «سایش لغزشی روی شن و ماسه با افزودن مقداری آب (نه خیلی زیاد) تا حد زیادی کاهش می‌یابد.»
«اگر میزان آب درست نباشد، ماسه مرطوب بیابان تقریباً دو برابر سفت‌تر از ماسه خشک می‌شود.»
«یک سورتمه به راحتی روی شن‌های سفت صحرا می‌لغزد، چون شن‌ها مانند وقتی که خشک هستند مقابل سورتمه انباشته نمی‌شوند.»
این موضوع به قدری ساده است که حتی بون و تیمش هم غافلگیر شدند: «من از میزان کاهش ۵۰ درصدی نیروی کشش بسیار متعجب شدم، به این معنا که مصریان باستان فقط به نیمی از مردان نیاز داشتند تا اهرام را از روی شن‌های خیس در مقایسه با شن‌های خشک بکشند.»
کانال عصر ایران در تلگرام
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند